Koronavirüsle alâkadar görülmemiş tek hastalık: Koronafobi

Çin'in Vuhan kentinde ortaya çıkıp yayılan korovirüse Türkiye'de dahi rastlanmasının ardından toplumda ürkü oluÅŸtu . Ä°nsanlar toplanmış taşıma araçlarına maskelenmiÅŸ binmeye, gıda dahi hıfzıssıhha ürünü stoku yapmaya baÅŸladı . Sosyal medyadan bile birçok asılsız malûmat yayılmaya baÅŸladı . Prof . Dr . Nevzat Tarhan koronavirüs korkusuyla ilgili, “Åžu anda koronavirüsle alâkadar görülmemiÅŸ tek hastalık çıktı diyebiliriz . Adına koronafobi denebilir . Bunun kesinlikle ruhsal dahi toplumsal sonuçları olacaktır" didi . VatandaÅŸlardan bazıları bile koronavirüsten korktukları için toplumsal yaÅŸantılarının kısıtlandığını dahi toplumsal medyadaki asılsız paylaşımların onları paranoyaklaÅŸtırdığını söylerken, bazıları bile yerde paylaşımları dikkate almadığını söyledi . Koronavirüsle alâkadar görülmemiÅŸ hastalık çıktı: KoronafobiKoronavirüs sonrası toplumda gittikçe yayılan 'koronafobi', kiÅŸilerin günlük yaÅŸamını dahi toplumsal hayatını menfi etkilemeye baÅŸladı . Koronavirüs sakınması olmamak ilen alâkadar Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü Psikiyatrist Prof . Dr . Nevzat Tarhan, “Åžu anda koronavirüsle alâkadar görülmemiÅŸ tek hastalık çıktı diyebiliriz . Adına koronafobi denebilir . Bunun kesinlikle ruhsal dahi toplumsal sonuçları olacaktır . Aynı zamanda bile psikiyatride tek mizofobi niteleyerek tek hastalık mevcut . Bu çürümeye korkusudur . Mikrop sakınması olmamak hastalığı normalde toplumda muayyen tek oranda bulunuyordu . Åžimdi bunun oranının bile artacağını öngörüyoruz . Fobiler insanı toplumsal namına çok kısıtlayan rahatsızlıklar . Normal ÅŸartlarda böyle gözdağı fail durumlarda saÄŸlıklı kiÅŸilerde 'stres var, panik yok' diyoruz . Bu kiÅŸiler, stresi denetleme edilemeyen tek üzüntü haline getiriyorlar dahi ürkü haline geliyor . Koronavirüs dahi denetleme edilemeyen tek üzüntü algur olursa kiÅŸide kaçınma davranışları ortaya çıkıyor . Kaçınma davranışları bile kiÅŸiyi toplumsal namına ferdî davranışlarda kısıtlıyor . Bu hastalık koronavirüs imişçesine öldürücü olacak gibi deÄŸil amma kiÅŸide ağır ol tek meleke yitimi yapıyor . KiÅŸi ailesiyle alâkadar iliÅŸkilerde, toplumsal temaslarda, bayağı tek toplantıda, evden çıkmada mesele yaÅŸayabiliyor . Hatta yerde üslûp fobisi çoban kiÅŸiler örneÄŸin banyoya birlikte gidemiyor, dört duvar arasında kalmak eline çorap geçirip dolaşıyor" ifadelerini kullandı . 'Kontrol edebileceÄŸimiz stresten kaçmamak lazım'Tarhan koronavirüsün küreselleÅŸen stres örneÄŸi olabileceÄŸini söyleyerek, “Normal ÅŸartlarda minimum hıfzıssıhha kuralları vardır . Böyle durumlarda yerde birkaç aÅŸama henüz yükseltilebilir . Daha önce rahatlıkla örneÄŸin asansöre, kapı koluna muhil tek kiÅŸi böyle bunalım durumlarında kapı kollarına dokunmamaya henüz özen gösterebilir . Kriz durumlarında toplanmış taşıma araçlarından kaçınabilir . Böyle denetleme edilebilir üzüntü insanı korur . Kontrol edilemeyen stres, kiÅŸide denetleme duygusunu kaybettiriyor . Böyle durumlarda kiÅŸi korku, panik, heyecan, gözdağı duygusunu yaşıyor . Bir müddet müteakiben bunu takıntı haline getirir . Daha önce böyle ahval olduÄŸu vakit yerel kalıyordu . Åžimdi iletiÅŸim ortamı dahi iletiÅŸimin etkisiyle yerde üslûp olaylar, travmayı birlikte küreselleÅŸtiriyor . Koronavirüs dahi bunun ağır ol tek örneÄŸi . Onun için tığ böyle durumlarda çocuklarla, ergenlerle baÄŸlaç böyle durumlarda dürtü denetleme bozukluÄŸu geliÅŸtiren kiÅŸilerle üzüntü altında soÄŸukkanlı dolaylı tümleç becerisi çalışıyoruz . Ne olursa boynu altında kalsın! çocuk seversen beÅŸikte, koca seversen döşekte yılgı deÄŸil, kaygı deÄŸil; denetleme edebileceÄŸimiz stresten kaçmamak lazım . Kontrol edebildiÄŸimiz durumların üzerine gidelim amma denetleme edilemeyecek ahval çevremizde yaÅŸanırsa yalnızca maddeye dayanak deÄŸil, bazı kiÅŸilerde ruhsal dayanak dahi gerekebilir" didi . Tarhan konuÅŸmasını, “Ä°nsanlar duyduÄŸu yaklaşıma kesinlikle sorgulayarak yaklaÅŸsın . Fotomontaj oluyor, el çekmek istiyorlar, fenomen olmak istiyorlar . Gelen tek ÅŸeyi doÄŸrulamadan baÅŸkasına göndermemek gerekiyor . Bunun baÅŸkalarına dokunca eda belkili mevcut . Biz dahi ÅŸu anda ağır ol tek düşkünlük dahi el mevcut . Evde, iÅŸte lakırtı dönüp dolaşıp koronavirüse geliyor . Travmada gene yaÅŸantılama, yine yine bakış açısı açma vardır, rüyada görmek vardır . Bu basamak tepkiler ortaya çıkar . Bunlara neden oluyorsa kiÅŸinin tepkisi marazi demektir" niteleyerek sürdürdü . 'Daha korkulu bir virüs var: Korku dahi panikDoç . Dr . Barış ErdoÄŸan ise koronavirüsün yarattığı ürkü ilen ilgili, “Biz geçim toplumundan ürkü iÅŸlevcilik haline geldik . Koronavirüs hızla bulaÅŸan tek yorgunluk hastalığına sebep oluyor . Ancak toplumda ondan henüz tehlikeli, henüz hızlı bulaÅŸan tek virüs henüz mevcut . Bu bile kaygı dahi ürkü . Aslında cıgara dahi alkolden belirsizlik sıfatı gün henüz aÅŸkın memelilerden ölmekte yalnız koronavirüsün nedenini, aşısını, tedavi yöntemlerini bilmediÄŸimizden toplumda tek ürkü oluÅŸuyor . Durumu mübalâğa eÄŸilimine giriyor dahi saÄŸduyuyu kaybediyorlar . Bu bile insanları akıl dışı davranışlara doÄŸru götürüyor . Bakın bitimi günlerde marketler sanki yaÄŸma ediliyor . Korku dahi ürkü pazar için dahi pek edgü tek ürün . Sosyal medyada tek ürkü havası estiriliyor . Panik havası içtimaî korkuyu besliyor . Toplumsal kaygı bile hiç farzımuhal görülmemiÅŸ muhatara dahi tehditleri karşımıza çıkarmakta . Gereksiz sıralı alınan fütz aslında ayrıntılı vadede henüz kötü sonuçlar doÄŸurabilmekte . ÖrneÄŸin 2001'de Amerika BirleÅŸik Devletleri Ä°kiz Kuleler saldırısı sonrası uçaÄŸa binmekten korkan insanlardan jeoteknik teknikeri yeÄŸleme edenlerden 1000 tanesi trafik kazasında öldü . Aşırı tedbir, korku, ürkü henüz kötü sonuçlara sebep olmakta . O yüzden aklıselim davranmakta belirsizlik sıfatı vakit yarar var" didi . ErdaÄŸon aÄŸrak süreçle alâkadar ise, “Tarih boyunca salgın hastalıkların ilerlemesine baktığımızda ayrıntılı vadede bütün insanlığın iyiliÄŸi, selameti için henüz edgü sonuçlar verdiÄŸini görüyoruz . ÖrneÄŸin çiçek hastalığı aşı biliminin geliÅŸmesine sebep olmuÅŸ, kolera altyapı hizmetlerinin geliÅŸmesine sebep olmuÅŸ, AIDS içtimaî dahi cinsî davranışların düzenlenmesi dahi denetlenmesi babında imkân saÄŸlamış . Bu virüs dahi tüm dünya milletlerinin aslında aynı gemide olduÄŸunu, ayrıntılı vadede dahi sorunlarımıza birlikte çözüm bulmamız gerektiÄŸini bize gösteriyor" ÅŸeklinde konuÅŸtu . 'Korku koronavirüsten daha korkunç'Koronavirüsle alâkadar toplumsal medyada yapılan paylaşımların osurgan böceÄŸi korkuttuÄŸunu tamlayan Haldun Ayyıldız, “Hepimizi paranoyak yaptı, ginez amaç bile yerde . Korku, koronavirüsten henüz korkunç tek ÅŸey . Her bu toplumsal medyadayız, bunu mâni olmanın imkanı bulunmayan dahi ne zihniyetle bunu yaptıklarını çok düşkünlük ediyorum" didi . Koronavirüsün ve sosyal medya paylaşımlarının toplumsal hayatını etkilediÄŸini söyleyen Resul Yıldız da, “Olup olmadık ÅŸekilde ÅŸurada koronavirüs varmış, çocuk seversen beÅŸikte, koca seversen döşekte koronavirüs varmış niteleyerek adam onay olmadık ÅŸeyler söylüyor . Bu ÅŸekilde dahi aç tavuk kendini arpa ambarında sanır çok etkileniyor . Gitmek istediÄŸimiz yerler için deyola ki, orada mevcut amma aslında bulunmayan . TeÅŸhis konmamış . Mesela akraba yorgunluk oluyor bilinen bile önemsiz tek rahatsızlığı mevcut . Hemen 'Acaba koronavirüs mü' dedikleri için aç tavuk kendini arpa ambarında sanır ölmek istedikleri yerlere gidemiyor . Sosyal aktivitelere dahi gidemiyoruz" didi . Melih Miraçavcı ise, “Ä°lla özneyi kaygı yaşıyoruz, toplumsal medyanın bile çocuk seversen beÅŸikte, koca seversen döşekte gücü ön ipin ucunu kaçırmak çıkıyor . Herkes görüÅŸünü belirtiyor . Ä°lla özneyi yaÅŸamımızı etkiliyor . Daha titiz olmaya çalışıyoruz, olmamız bile gerekiyor .  Ä°stanbul'da yaÅŸamak bile az buçuk henüz riskli . Kalabalık mahal dahi ulaşım çok aÅŸkın kullanılıyor . Ä°lla özneyi tek yerlerde kısıtlanıyorsunuz, toplumsal yaÅŸamınız kısıtlanıyor . O anlamda sıkıntılar yaşıyoruz" didi . Öte yandan, koronavirüsün dahi toplumsal medyada paylaşılanların osurgan böceÄŸi etkilemediÄŸini söyleyen Hicran Gürler ise, “Sonuçta baÅŸka zamanlarda baÅŸka hastalıklar, baÅŸka sıkıntılar çıktı . O yüzden memelilerden nefsi müdafaa koruduktan müteakiben korkmaya baÄŸlaç korkutmaya lâzım bulunmayan . Genelde doÄŸrusu taÅŸ yerinde ağırdır aldığı önlemler vardır, bunlar belirsizlik sıfatı vakit yapılması mukteza ÅŸeyler . Biraz henüz abartıldığını düÅŸünüyorum . Yanlış bilig olduÄŸu vakit bile insanları bile yanlış tek tarafa çekmiÅŸ oluyorlar . Sorunlar yerde yüzden oluyor . Herkes sürekli toplumsal medyaya bağımlı yaÅŸadığı için özne hangi derse, tarafına doÄŸru akıyorlar . Aslında az buçuk henüz uyanıklık eriÅŸmek gerekiyor . Normal yaÅŸantıya bıraktığınız vakit belirsizlik sıfatı ÅŸey uÄŸruna çıkıyor niteleyerek düÅŸünüyorum" didi . .